രംഗത്ത്-ശ്രീരാമൻ, ലക്ഷ്മണൻ
ശ്ലോകം-രാഗം:കാനക്കുറിഞ്ഞി
“തദനുസ രഘുവര്യൻ പമ്പയാകും സരസ്സിൻ
തടമതനുജനോടും കോമളൻ പുക്കുസാകം
മദനവിശിഖഖിന്നൻ മാനസേ താപമോടും
മഗധമഹിപപുത്രീപുത്രനോടേവമൂചേ”
{പിന്നീട് ശ്രീരാമൻ അനുജനോടുകൂടി പമ്പാസരസ്സിന്റെ തീരത്തെത്തി. ദുഃഖിതനായ രാമൻ സുമിത്രാപുത്രനോട് ഇങ്ങിനെ പറഞ്ഞു.}
ശ്രീരാമൻ ദുഃഖിച്ച് വലതുഭാഗത്ത് പീഠത്തിലിരികുന്നു. ലക്ഷ്മണൻ ഇടത്തുവശത്ത് നിൽക്കുന്നു. ശ്രീരാമൻ ഇരുന്നുകൊണ്ടുതന്നെ പദാഭിനയം ആരംഭിക്കുന്നു.
ശ്രീരാന്റെ പദം-രാഗം:കാനക്കുറിഞ്ഞി, താളം:പഞ്ചാരി
ചരണം1:
“സഹജസൌമിത്രേ മഹിരനഞ്ജസാ
ദഹനരശ്മിയാല്‍ ഗഗനേ കാണുന്നു”
ചരണം2:
“ഉടലിലേറെയും ചൂടു തോന്നുന്നു
വിടപിമൂലത്തില്‍ ഝടിതിപോനാം”
{അനുജാ, ലക്ഷ്മണാ, ഇതാ ആകാശത്തില്‍ ചുട്ടുപഴുത്ത രശ്മികളോടുകൂടിയ സൂര്യനെ കാണുന്നു. ഉടലില്‍ വല്ലാത്ത ചൂടുതോന്നുന്നു. നമുക്കുടനെ മരച്ചുവട്ടിലേയ്ക്കു പോകാം.}
ലക്ഷ്മണന്റെ മറുപടിപദം-രാഗം:കാനക്കുറിഞ്ഞി, താളം:പഞ്ചാരി
ചരണം1:
“രഘുപതേ വിഭോ രജനിയിലഹോ
രവിയുദിക്കുമോ രുചിരഭാഷണ
ഇന്ദ്രസന്നിഭ സുന്ദരാനന
ഇന്ദിരാലയ ചന്ദ്രനാകുന്നു”
{രഘുവംശശ്രേഷ്ഠാ, രാത്രിയില്‍ സൂര്യനുദിക്കുമോ? ശ്രീഭഗവതിക്കിരിപ്പിടമായവനേ, ചന്ദ്രനാണിത്.}
ശ്രീരാമന്‍:
ചരണം3:(കാലം വലിച്ച്)
“സഹജസൌമിത്രേ പോക നീയിനി
സഹജനാകിയ ഭരതസന്നിധൌ
വാരിജാക്ഷിയാം സീതയെവിനാ
പോരുന്നില്ലഞാന്‍ ഇനി അയോദ്ധ്യയില്‍”
{അനുജാ, ലക്ഷ്മണാ, നീയിനി സോദരനായ ഭരതന്റെ സന്നിധിയിലേയ്ക്ക് പോയ്ക്കൊള്ളു. സീതയെക്കൂടാതെ ഞാനിനി അയോദ്ധ്യക്കില്ല.}
ലക്ഷ്മണന്‍:
ചരണം2:
“രാഘവ കോമളാകൃതേ
കാമരൂപ നീ ഖേദിച്ചീടൊല്ല
ജനകകന്യകാ ജാനകി സതീ
മാനവേശ്വര മന്നിലെങ്കിലും”
ചരണം3:
“വാനവര്‍പുരം തന്നിലെങ്കിലും
കൌണവര്‍പുരം തന്നിലെങ്കിലും
ജലനിധി തന്നിലെങ്കിലും മറ്റു
ശൈലങ്ങളിലെന്നാകിലും വിഭോ”
ചരണം4:(കാലം തള്ളി)
“കൊണ്ടുവന്നീടുന്നുണ്ടു നിര്‍ണ്ണയം
കുണ്ഡലീസമചണ്ഡസായക
അജാത്മജാത്മജാ അതി-
ശോകത്തെ ചിന്മയാകൃതേ മുഞ്ച മുഞ്ച നീ”
{രാമാ, രാഘവാ, സുന്ദരാകൃതേ, കാമരൂപാ, അവിടുന്ന് ദുഃഖിക്കരുതേ. പ്രഭോ, പതിവ്രതയായ ജനകകന്യക ജാനകി ഭൂമിയിലോ സ്വര്‍ഗ്ഗത്തിലോ രാക്ഷസപുരിയിലോ പര്‍വ്വതങ്ങളിലോ എവിടെയായാലുംശരി തീര്‍ച്ചയായും ഞാന്‍ കൊണ്ടുവരും. സര്‍പ്പസമം ക്രൂരങ്ങളായ അസ്ത്രങ്ങളോടുകൂടിയവനേ, ദശരഥപുത്രാ, ചിന്മയാകൃതേ, അങ്ങ് അതിയായ ദുഃഅഖത്തെ കൈവിടുക.}
ശേഷം ആട്ടം-
പദാഭിനയം കലാശിപ്പിച്ചിട്ട് ലക്ഷ്മണന്‍ ഇരിക്കുന്ന ശ്രീരാമനെ കെട്ടിച്ചാടി കുമ്പിടുന്നു.
ശ്രീരാമൻ:(അനുഗ്രഹിച്ചശേഷം) ‘നീ പറഞ്ഞതുകേട്ട് എനിക്ക് ഏറ്റവും സമാധാനം കൈവന്നു. എന്നാല്‍ നമുക്കിനിയും യാത്ര തുടരുകയല്ലേ?’
ലക്ഷ്മണന്‍:‘അങ്ങിനെതന്നെ’
ഇരുവരും ചേര്‍ന്ന് നിഷ്ക്രമിക്കുന്നു.
ശ്ലോകം-രാഗം:കാനക്കുറിഞ്ഞി
“തദനുസ രഘുവര്യൻ പമ്പയാകും സരസ്സിൻ
തടമതനുജനോടും കോമളൻ പുക്കുസാകം
മദനവിശിഖഖിന്നൻ മാനസേ താപമോടും
മഗധമഹിപപുത്രീപുത്രനോടേവമൂചേ”
{പിന്നീട് ശ്രീരാമൻ അനുജനോടുകൂടി പമ്പാസരസ്സിന്റെ തീരത്തെത്തി. ദുഃഖിതനായ രാമൻ സുമിത്രാപുത്രനോട് ഇങ്ങിനെ പറഞ്ഞു.}
ശ്രീരാമൻ ദുഃഖിച്ച് വലതുഭാഗത്ത് പീഠത്തിലിരികുന്നു. ലക്ഷ്മണൻ ഇടത്തുവശത്ത് നിൽക്കുന്നു. ശ്രീരാമൻ ഇരുന്നുകൊണ്ടുതന്നെ പദാഭിനയം ആരംഭിക്കുന്നു.
ശ്രീരാന്റെ പദം-രാഗം:കാനക്കുറിഞ്ഞി, താളം:പഞ്ചാരി
ചരണം1:
“സഹജസൌമിത്രേ മഹിരനഞ്ജസാ
ദഹനരശ്മിയാല്‍ ഗഗനേ കാണുന്നു”
ചരണം2:
“ഉടലിലേറെയും ചൂടു തോന്നുന്നു
വിടപിമൂലത്തില്‍ ഝടിതിപോനാം”
{അനുജാ, ലക്ഷ്മണാ, ഇതാ ആകാശത്തില്‍ ചുട്ടുപഴുത്ത രശ്മികളോടുകൂടിയ സൂര്യനെ കാണുന്നു. ഉടലില്‍ വല്ലാത്ത ചൂടുതോന്നുന്നു. നമുക്കുടനെ മരച്ചുവട്ടിലേയ്ക്കു പോകാം.}
ലക്ഷ്മണന്റെ മറുപടിപദം-രാഗം:കാനക്കുറിഞ്ഞി, താളം:പഞ്ചാരി
ചരണം1:
“രഘുപതേ വിഭോ രജനിയിലഹോ
രവിയുദിക്കുമോ രുചിരഭാഷണ
ഇന്ദ്രസന്നിഭ സുന്ദരാനന
ഇന്ദിരാലയ ചന്ദ്രനാകുന്നു”
{രഘുവംശശ്രേഷ്ഠാ, രാത്രിയില്‍ സൂര്യനുദിക്കുമോ? ശ്രീഭഗവതിക്കിരിപ്പിടമായവനേ, ചന്ദ്രനാണിത്.}
ശ്രീരാമന്‍:
ചരണം3:(കാലം വലിച്ച്)
“സഹജസൌമിത്രേ പോക നീയിനി
സഹജനാകിയ ഭരതസന്നിധൌ
വാരിജാക്ഷിയാം സീതയെവിനാ
പോരുന്നില്ലഞാന്‍ ഇനി അയോദ്ധ്യയില്‍”
{അനുജാ, ലക്ഷ്മണാ, നീയിനി സോദരനായ ഭരതന്റെ സന്നിധിയിലേയ്ക്ക് പോയ്ക്കൊള്ളു. സീതയെക്കൂടാതെ ഞാനിനി അയോദ്ധ്യക്കില്ല.}
ലക്ഷ്മണന്‍:
ചരണം2:
“രാഘവ കോമളാകൃതേ
കാമരൂപ നീ ഖേദിച്ചീടൊല്ല
ജനകകന്യകാ ജാനകി സതീ
മാനവേശ്വര മന്നിലെങ്കിലും”
ചരണം3:
“വാനവര്‍പുരം തന്നിലെങ്കിലും
കൌണവര്‍പുരം തന്നിലെങ്കിലും
ജലനിധി തന്നിലെങ്കിലും മറ്റു
ശൈലങ്ങളിലെന്നാകിലും വിഭോ”
ചരണം4:(കാലം തള്ളി)
“കൊണ്ടുവന്നീടുന്നുണ്ടു നിര്‍ണ്ണയം
കുണ്ഡലീസമചണ്ഡസായക
അജാത്മജാത്മജാ അതി-
ശോകത്തെ ചിന്മയാകൃതേ മുഞ്ച മുഞ്ച നീ”
{രാമാ, രാഘവാ, സുന്ദരാകൃതേ, കാമരൂപാ, അവിടുന്ന് ദുഃഖിക്കരുതേ. പ്രഭോ, പതിവ്രതയായ ജനകകന്യക ജാനകി ഭൂമിയിലോ സ്വര്‍ഗ്ഗത്തിലോ രാക്ഷസപുരിയിലോ പര്‍വ്വതങ്ങളിലോ എവിടെയായാലുംശരി തീര്‍ച്ചയായും ഞാന്‍ കൊണ്ടുവരും. സര്‍പ്പസമം ക്രൂരങ്ങളായ അസ്ത്രങ്ങളോടുകൂടിയവനേ, ദശരഥപുത്രാ, ചിന്മയാകൃതേ, അങ്ങ് അതിയായ ദുഃഅഖത്തെ കൈവിടുക.}
ശേഷം ആട്ടം-
പദാഭിനയം കലാശിപ്പിച്ചിട്ട് ലക്ഷ്മണന്‍ ഇരിക്കുന്ന ശ്രീരാമനെ കെട്ടിച്ചാടി കുമ്പിടുന്നു.
ശ്രീരാമൻ:(അനുഗ്രഹിച്ചശേഷം) ‘നീ പറഞ്ഞതുകേട്ട് എനിക്ക് ഏറ്റവും സമാധാനം കൈവന്നു. എന്നാല്‍ നമുക്കിനിയും യാത്ര തുടരുകയല്ലേ?’
ലക്ഷ്മണന്‍:‘അങ്ങിനെതന്നെ’
ഇരുവരും ചേര്‍ന്ന് നിഷ്ക്രമിക്കുന്നു.
-----(തിരശ്ശീല)-----
അഭിപ്രായങ്ങളൊന്നുമില്ല:
ഒരു അഭിപ്രായം പോസ്റ്റ് ചെയ്യൂ